Podwalk app brengt geschiedenis tot leven

De Watersnoodramp van 1953 staat niet op zichzelf. Het water loopt als een rode draad door de Nederlandse geschiedenis. Vele plaatsen en regio’s hebben hun eigen watersnoodverhaal. Al dan niet als gevolg van de klimaatveranderingen. In aanvulling op de serie lanceert de NTR, in samenwerking met de NOS, daarom de podwalk app Het water komt: zeven GPS-gestuurde audiotours met verhalen over steden en dorpen waar heftige watersnoodrampen hebben plaatsgevonden: Marken, Dordrecht, Valkenburg, Zwolle, Nijmegen, Oude-Tonge en Amsterdam Tuindorp-Oostzaan.

De podwalks zijn bedoeld als historische waterwandelingen. Winfried Baijens neemt je op locatie mee terug in de tijd. Via je telefoon komt de geschiedenis tot leven op de plekken waar je je bevindt. Je hoort verhalen uit het verleden, maar ook over de toekomst en ziet in augmented reality de stijging van het water op locatie. De app is ontwikkeld door de NTR i.s.m. Robot Kittens en wordt tegelijk met de serie gelanceerd.

De podwalk app is vanaf 2 januari gratis te downloaden in de App-store of Play-store.

Vierdelige tv-serie en zeven ‘podwalks’ n.a.v. 70e herdenking Watersnoodramp

Uitzendingen  Vrijdag 6, 13, 20 en 27 januari, 20.30 uur, NPO 2

In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 vindt een ramp van ongekende omvang plaats in Nederland. Door een zware storm in combinatie met springtij gebeurt het schijnbaar onmogelijke: de dijken breken door in Zeeland, West-Brabant, Zuid-Holland en op Texel. Grote delen van West-Nederland komen onder water te staan. Huizen spoelen weg, mensen en dieren verdrinken.

De Watersnoodramp van 1953  kost uiteindelijk 1836 mensen het leven en maakt vele duizenden dakloos. Het is ook een ramp die Nederland wakker schudt: hoe hebben we dit kunnen laten gebeuren? Was het te voorkomen geweest? Over één ding is iedereen het eens: er moet een groot plan komen om het land beter tegen het water te beschermen. En dat komt er ook. De Deltawerken worden gebouwd en zorgen voor een ommekeer in onze omgang met het water.

De NTR heeft naar aanleiding van de 70e herdenking van de Watersnoodramp een vierdelige documentaireserie gemaakt onder de titel Het water komt. Presentator is Winfried Baijens. De vier documentaires brengen met archiefmateriaal en indringende ooggetuigenverslagen in kaart hoe de ramp zich kon voltrekken, hoe van tevoren onvoldoende werd geanticipeerd op het dreigende gevaar en wat we hebben geleerd van de ramp. Maar hébben we wel voldoende geleerd? Winfried Baijens (zelf opgegroeid in Zeeland) neemt ons mee terug in de tijd en mee vooruit in de toekomst.

Aflevering 1, vrijdag 6 januari: Een muur van water
Wat gebeurde er nu precies in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953? In de eerste aflevering een reconstructie van die fatale nacht. Ooggetuigen van de ramp in Zeeland vertellen wat ze, vaak als jonge kinderen, hebben meegemaakt. “Mijn vader zette net de laatste stap op zolder en de trap sloeg weg.” Reddingswerkers zijn dagenlang in touw om mensen van de daken te redden. Een van hen vertelt hoe ze vijf dagen achtereen aan het werk was. “Je bent net een machine, je doet het, je denkt niet meer.” Ook in deze aflevering het verhaal van de Urker vissers die te hulp schoten en van een Terschellingse kapitein en zijn bemanning, die tot de eerste slachtoffers van de ramp behoorden.

Aflevering 2, vrijdag 13 januari: Waarschuwing in de wind
Was de Watersnoodramp te voorkomen geweest? In de nasleep van de Tweede Wereldoorlog wordt Walcheren onder water gezet om de Duitsers te verjagen en Zeeland te bevrijden. De Braakman, een zeearm van de Westerschelde, wordt in 1952 gedicht en heel Zeeland loopt er voor uit. Tussen dit alles door schrijft waterstaatkundig ingenieur en medewerker van Rijkswaterstaat Johan van Veen al het eerste Deltaplan: ver vóór de ramp waarschuwt hij dat de dijken kunnen breken. Maar zijn woorden worden in de wind geslagen. Uit gesprekken met een dochter en een kleinzoon van Van Veen en tal van documenten blijkt dat Van Veen niet moe wordt om te waarschuwen. Maar het leidt allemaal tot niets. “Ze vonden hem een drammer.” Zijn plannen worden pas na de ramp ten uitvoer gebracht.

Aflevering 3, vrijdag 20 januari: Worstel en kom boven
“Je moet door.” Jarenlang is dat het devies in Zeeland en de andere zwaar getroffen gebieden in Nederland. Er wordt niet of nauwelijks over de Watersnoodramp gepraat. Wat dat betreft is er een parallel met andere grote traumatische gebeurtenissen in de 20e eeuw, zoals de Tweede Wereldoorlog. Het idee is: stop het weg en het verdwijnt. Maar dat is niet zo. Pas na veertig jaar, nadat vanuit Den Haag de eerste landelijke herdenking wordt georganiseerd, worden de trauma’s langzaam aan bespreekbaar. Ooggetuigen vertellen over hun traumaverwerking – of het gebrek daaraan – en de zogeheten ‘stormneurose’.

Aflevering 4, vrijdag 27 januari: Het water komt. Weer.
Wat hebben we geleerd van de Watersnoodramp en is dat voldoende om Nederland droog te houden? In de slotaflevering aandacht voor de discussie over de Deltawerken, de strijd tegen het water, klimaatverandering, maar ook over het ontsluiten van Zeeland, de groei van toerisme in de provincie en het verhaal van de Biesbosch. De gevolgen van de Watersnoodramp, positief en negatief, komen in deze laatste aflevering aan bod.

Meer over de Watersnoodramp
In januari herdenkt ook de NOS de Watersnoodramp. Winfried Baijens, presentator van Het water komt,  is ook de presentator van de herdenking 70 jaar na de Watersnoodramp die de NOS op woensdag 1 februari op NPO 2 uitzendt.

Van 30 januari t/m 6 februari presenteert Herman van der Zandt daarnaast op NPO 1 het dagelijkse NOS Watersnoodjournaal.

Winfried Baijens

 

Tekst: amsterdam.nl

Ter ere van het 100 jarig bestaan van Tuindorp Oostzaan heeft fotograaf Andrew van der Beek een fotoserie over Tuindorpers anno 2021 gemaakt.

De laatste jaren is Tuindorp hard veranderd mede door de woningnood in Amsterdam. Voorheen was Tuindorp Oostzaan een echte arbeiderswijk met voornamelijk sociale huurwoningen. Intussen worden er veel woningen verkocht en krijgt de wijk een heel andere dynamiek. Kan een dorp binnen de grote stad toch haar sociale sfeer behouden? Wat voor mensen wonen er nu en wat maakt Tuindorp Oostzaan zo bijzonder voor hen?

De fotoserie is een heel mooie mix geworden van 14 mensen met zeer uiteenlopende achtergronden en verhalen. Van geboren Tuindorpers tot mensen die er net zijn komen wonen en uit alle lagen van de bevolking. De jongste geportretteerde is 11 jaar, de oudste 97 jaar. Onder elke foto hangt een tekstbordje met een persoonlijk verhaal van de geportretteerde. Zij vertellen hierop over hun band met Tuindorp Oostzaan.

De openlucht expositie is te zien van 30 juni t/m 30 september 2021 op het Zonneplein te Amsterdam. Toegang gratis.

De expositie is mede mogelijk gemaakt door Fonds voor Noord, Ymere en Dock.

 

Tekst en beeld: levenopndsm.nl

NDSM is een plek vol verhalen, van historie tot heden en toekomst. De stadswerf aan het IJ kun je nu nog beter leren kennen. Simpel door een wandeling over de werf te maken en je te laten verrassen door de audiotour. Via deze link kun je kiezen uit 9 locaties met een verhaal en ze beluisteren op je telefoon. De route neemt je mee op reis over NDSM en gaat buiten de gebaande paden. Op negen verschillende punten staan we stil bij de rijke historie, de alledaagse bedrijvigheid en de toekomstige ontwikkelingen op NDSM.

Dus, zin om alleen of met een paar vrienden een frisse te neus halen op NDSM? Klik dan op deze link en start de audiotour. Vind je het ergens te druk kom dan later terug om het bijpassende verhaal alsnog te luisteren via de navigatie. Geniet van de wandeling en veel luisterplezier!

https://levenopndsm.nl/wandeling

 

Tekst: eyefilm.nl

Beeldspraak: filmgedichten op de ramen van Eye

Zes dichters uit Amsterdam-Noord hebben een gedicht geschreven bij een film. Hun teksten hangen ingelijst achter de ramen aan de noordkant van Eye. De posters zijn onderdeel van de viering van het 75-jarig bestaan van Eye Filmmuseum; de dichters werden uitgenodigd door Granate, de stichting die het werk van biculturele dichters en -filmmakers onder de aandacht brengt.

De dichters samen met medewerkers van Eye bij de opening van Beeldspraak.

De dichters zijn Floor Buschenhenke, Ibrahim Selman, Laurine Verweijen, Omar Dahmani, Robin Block en Sjaan Flikweert. Zij lieten zich inspireren door een film waarmee ze een speciale band hebben en die ook belangrijk is geweest voor de collectie- en vertoningsgeschiedenis van het filmmuseum.

De gedichten achter de ramen nemen je mee in de verbeelding van de woordkunstenaars. Ze fantaseren over wat ze on screen hebben gezien, gaan aan de haal met de personages, verbinden films met de wereld buiten het theater en vinden woorden voor wat de kijker slechts voelde.

De zes dichters zijn bekend als rapper, spoken word-artiest, performancekunstenaar, theatermaker, stand-up comedian, danser of filmmaker.

https://www.eyefilm.nl/nl/magazine/beeldspraak-filmgedichten-op-de-ramen-van-eye/329838

 

Tekst: Tolhuistuin
Beeld: Bete van Meeuwen

Love Conquers All
Aan het hek van de Amsterdamse Tolhuistuin, aan de Buiksloterweg hangt sinds deze week een nieuw, dertig meter lang kunstwerk: Love Conquers All.

Dit kunstwerk is vormgegeven door Sioejeng Tsao aka SEEYOUSIOE. Met haar kleurrijke werk verkent en verbindt zij verschillende sociaal-maatschappelijke thema’s. Zoals raciale ongelijkheid, klimaatrechtvaardigheid, LGBTQIA+vrijheid en haar eigen feministische ideeën. Tsao ontwierp een scenario waarin ze haar hoop voor de toekomst van de stad uitspreekt.

Tsao ziet graag dat we in de toekomst meer handelen vanuit liefde en samenkomen om gemarginaliseerde groepen en hun problemen aan te pakken. Zoals de eenzaamheid onder ouderen, gentrificatie, de veiligheid van de LGBTQIA+gemeenschap en klimaatrechtvaardigheid.

Al deze thema’s zijn terug te vinden in haar kunstwerk dat het hek om de Tolhuistuin siert. Een hoopvolle boodschap om met elkaar naar toe te kunnen werken. Love Conquers All is tot en met 25 juni te bekijken aan de Buiksloterweg.

Over deze plek
Tolhuistuin nodigt dit jaar verschillende kunstenaars uit om op deze 30 meter lange muur hun visie te geven op de toekomst van de stad. Met hun ideeën en vergezichten hoopt Tolhuistuin de voorbijgangers te inspireren verder vooruit te denken.

Over de kunstenaar
Sioejeng Tsao, ook bekend als SEEYOUSIOE is geboren in Amsterdam en gestationeerd in Haarlem, Nederland. Als artiest van Chinese afkomst is ze bekend van haar schilderingen en illustraties met kleurrijke verkenning van verschillende sociale aspecten, zoals raciale rechtvaardigheid, klimaatrechtvaardigheid, LGBTQIA+ bevrijding en haar eigen feministische identiteit. Ze is een sloppy vegan met een liefde voor planten en honden.

Tsao is een educatieve spreker en een ervaringsdeskundige over sociale zaken als discriminatie en cultuur. Met haar activisme hoopt ze om bewustzijn en verandering in de Nederlandse samenleving te creëren door het delen van persoonlijke verhalen en het creëren van inclusieve visuals. Ook is ze oprichter van Sick Kids Of Amsterdam, een kledinglijn gericht op het bewustmaken van jonge mensen over hun fysieke en mentale gesteldheid.

 

 

Daar is hij dan, het nieuwe uiterlijk van de iconische containerboog op de Docklands is officiëel gelanceerd 🎉!

Ontworpen door Sue Doeksen en Jord Noorbeek en geïnspireerd op de laatste woorden van Eberhard van der Laan aan de Amsterdammers, lachen de woorden “Be Kind” elke bezoeker van de werf toe.

Een mooie aanvulling op het al bestaande portfolio van verschillende jasjes die de contianerboog tot nu toe heeft gedragen. Bekijk de spectaculaire making-of van het nieuwe ontwerp en lees hier gelijk welke verschillende uiterlijkheden de boog allemaal heeft gehad in de afgelopen jaren! ⏳

 

Vanaf 20 maart 2021 zijn er op drie testlocaties van GGD Amsterdam kunstprojecten te zien van kunstenaars uit de buurt. Met hun werk willen de kunstenaars bijdragen aan het bewustzijn dat we alleen samen het coronavirus kunnen overwinnen.

De kunstwerken hangen op de hekwerken rondom de testlocaties in Nieuw-West (Sloterdijk), Noord (Buikslotermeerplen) en Zuidoost (Anton de Komplein). De kunst zorgt ervoor dat de testlocaties kleurrijker, vriendelijker en minder steriel zijn. Hierdoor wordt het testen ook laagdrempeliger.

Kunst met en voor de buurt
GGD Amsterdam werkt voor dit project samen met de kunstinstellingen CBK Zuidoost, Nieuw Dakota en Bureau Postjesweg. Voor iedere testlocatie zijn kunstenaars gekozen die uit het desbetreffende stadsdeel komen en de buurt goed kennen. Elke kunstenaar heeft vanuit persoonlijke ervaringen met het coronavirus in de stad een serie ontworpen.

Het resultaat: drie unieke kunstwerken die het interculturele karakter van de buurt laten zien. Ieder kunstwerk bestaat uit zo’n 100 aaneengeschakelde doeken die op de hekken rondom de testlocaties hangen.

Een belangrijk onderdeel van het kunstproject is de samenwerking met lokale organisaties. Ook komen op alle locaties lege doeken die later worden ingevuld door jongeren van 6-18 jaar in workshopprogramma’s.

De deelnemende kunstenaars zijn:

Zuidoost: Brian Elstak, Munir de Vries, Jesper Buursink en Dewy Elsinga (Butterfingaz).
Buikslotermeerplein: Valerie van Leersum, Neil Fortune, Barbara Broekman, Bert Teunissen en Melanie Corre.
Nieuw-West: Rosa Johanna, Müge Yilmaz, Abdelkader Benali, Hamid El Kanbouhi, Marlies Rijneveld en Sarah van Sonsbeeck.

https://www.ggd.amsterdam.nl/coronavirus/kunstproject/

 

Granate verovert opnieuw de stoepen van Amsterdam!

Waar men zich vluchtig over de stoep beweegt, komt een ontmoeting met kunst en cultuur als een aangename verrassing. Zo geven gedichten in de openbare ruimte aanleiding tot verbinding; het biedt herkenning en zet aan tot gesprek. Of het zich nu presenteert via monumenten of moderne kunst, de vormen van de stad vormen bieden altijd een podium aan de schoonheid van taal.

Met haar project Poëzie op de stoep versiert Granate de stoepen met plaatselijke poëzie. Op deze wijze brengen we de dichter en zijn/haar buurtbewoners bij elkaar. Wij laten de buurt zien wat de buurt aan poëzie en kunst te bieden heeft. Poëzie op de Stoep is er voor iedereen die de straten betreedt. Jong en oud, vaste bewoner en passant, toerist en local.

Poëzie op de stoep | Amsterdam Noord – 2021

Na twee geslaagde edities, slaat Granate nu een poëtische brug naar de andere kant van het IJ met het project Poëzie op de stoep en brengt daarmee de stad in verbinding!

Alle dichtende bewoners van Amsterdam Noord (huidige en voormalige) kunnen tot 31 maart 2021 via dit formulier een vierregelig gedicht sturen. 10 gedichten van 10 dichters worden na de deadline geselecteerd en zullen straks een plek veroveren op de stoepen van Amsterdam Noord. Deze gedichten vormen samen een poëzieroute. Meer informatie over Poëzie op de Stoep is te vinden op onze website.

Waarom?

Omdat de stad leeft, omdat poëzie leeft en verbindt en omdat Granate bruggen wil bouwen tussen mensen, wijken en buurten. Daarom nemen we -in boeken en schriften verstopte- woorden mee naar buiten, naar onze stoepen, naar onze stad. De woorden zijn van dichters, het lettertype is ontworpen door kunstenaar Raul Balai. Granate is hier slechts de verbinder.

Kijk naar de uitvoering van de Poëzie op de stoep pilot 2018 in de Frederik Hendrikbuurt:

Kijk naar de uitvoering van Poëzie op de stoep 2019 langs de tramlijn 3:

 

Breitner studenten leveren weer lichtkunstwerk voor Amsterdam Light Festival!

Ilse, Kawita en Renée, drie studenten van de Breitner Academie maakten samen een lichtkunstwerk voor het Amsterdam Light Festival 2020 met het thema: ‘’When Nature Calls’’. De studenten laten met het kunstwerk ‘The Biggest, Smallest Heroes’ zien dat virussen juist ook (micro) superhelden kunnnen zijn. De virussen en bacteriofagen worden uitvergroot en hun positieve werking in de spotlights gezet. Het kunstwerk geeft licht tot 17 januari in Amsterdam Noord, op de IJ-oever tegenover het CS. Ben je benieuwd naar hun werkproces? Volg het op deze pagina!

Dit wordt al de 6e editite van het Amsterdan Light Festival waaraan studenten van de De Breitner Academie een bijdrage leveren. Door de maatregelen rondom COVID-19 wordt de negende editie van het festival anders georganiseerd. De lichtkunstwerken worden wel in de stad geplaatst maar er zijn geen festival activiteiten.

De Breitner Academie en het Amsterdam Light Festival zijn al partners sinds 2015. Voor de bijdragen van studenten in vorige edities zie ook dit overzicht.

Luister hier naar het geluidsfragment dat Marcel Sman speciaal voor het kunstwerk gemaakt heeft.

 

NH Nieuws, 29 december 2020:

In Amsterdam-Noord is de kerst pas voorbij als de prijs voor mooiste kersttuin is uitgereikt. De Tolhuistuin deed een oproep aan alle Noordelingen om foto’s op te sturen van wat zij de mooist verlichte tuin in Noord vinden. En dat is vooral in Tuindorp Oostzaan nog niet makkelijk kiezen. Acteur Koos van Buurtsoap de Wasserette ging samen met Rudolf op pad om de kerstbokaal te overhandigen.

https://www.nhnieuws.nl/nieuws/278398/dit-is-de-mooiste-kersttuin-van-amsterdam-noord

 

Achter de ramen van de Modestraat hangen opeens 21 gedichten!

Voor bijna elke buurt in Amsterdam-Noord één. De gedichten zijn geschreven door Claartje Chajes, die in dit werk de ziel van al die verschillende buurten probeert te vatten. ‘De ziel van een plek is iets ongrijpbaars, maar er is wel een gedeelde grond, een toon, een karakter dat je kunt herkennen’ vindt Claartje. ‘In poëzie vorm je als lezer je eigen beelden, iedereen herkent iets anders. Per keer dat je leest, kan dat verschillen. Zo werkt dat bij een ziel ook, die beweegt’.

De Poëtische Buurtatlas

Claartje heeft ter inspiratie met zo’n veertig bewoners van Amsterdam-Noord over hun buurt gesproken. Onder wie Noorderlingen Marja Bomas en Mirjam van Golen, vaste vrijwilligers van de Modestraat! In 18 buurten in Noord hangt deze serie gedichten, verspreid over zo’n vierhonderd ramen van bewoners. Maar bij de Modestraat en bij de Roze Tanker zie je de hele serie in z’n geheel!

Alle gedichten vind je op de website poetischebuurtatlas.amsterdam, op een interactieve kaart van Amsterdam-Noord. Je kunt ze daar ook beluisteren. Claartje Chajes en acteur & poetry musician Hamda Belgaroui hebben ze ingesproken. Saxofonist Job Chajes, van de Amsterdam Klezmer Band, heeft de podcasts voorzien van muziek en geluidsfragmenten.

 

De Poëtische Buurtatlas krijgt in elk stadsdeel zijn eigen vorm voor een expositie. In Noord drukken we de gedichten af op posters.

In november en december 2020 hangen Claartje’s geschreven buurtportretten op bijna 400 ramen van bewoners en ondernemers in 18 verschillende buurten. Op di, wo en do kun je ze in hun geheel bekijken op de glazen gevel van de Roze Tanker.

Buurtbewoners hangen een poster in hun straatraam, zodat mensen een route kunnen wandelen door de buurt. Hoe dat eruitziet, kan je volgen op de Facebookpagina Buurdebuurbuur.

Amsterdam Noord bestaat als bewoond land pas 100 jaar (in 2021). In verschillende periodes van de 20ste eeuw zijn aan de Noordzijde van het IJ stukken land ingepolderd en bebouwd. Steeds gebeurde dat met een wens om een nieuwe vorm van huizenbouw en wonen in de praktijk te brengen. Er werden telkens op zichzelf staande gebiedjes gevormd. Dorpsachtige buurten, met hun eigen karakter.

Je zou Noord kunnen zien als een stedenbouwkundige proeftuin, het is in bestuurlijke kringen ook wel eens een stedenbouwkundige vergissing genoemd.

Daar kun je het mee eens zijn of niet, feit is dat Noord momenteel één van de stelst veranderende en groeiende stadsdelen is. Amsterdam heeft een tekort aan woningen, Noord biedt nog ruimte. Met als gevolg dat het stadsdeel in een razend tempo verandert.

De stad stroomt over het IJ.

Dit kunstwerk gaat niet over die verandering. En toch wel.

Schrijver Claartje Chajes wilde proberen om de ziel, het karakter van de verschillende buurten van Noord in woorden te vatten.

Elke bewoner verhoudt zich tot zijn leefomgeving, hoe veel hij ook verschilt van zijn buurvrouw. Claartje vindt het interessant en belangrijk als mensen en plekken zich ‘gezien weten’. Als je kortom het gevoel krijgt dat je erkent wordt zoals je bent. Het werk gaat over identiteit in een momentopname. Want hoe of wie je bent is altijd in beweging.

Dit project is een pilot. Na de gedichten over Noord wil Claartje verder op poëtische reis in Amsterdam, zodat ze voor de 750ste verjaardag de Poëtische Buurtatlas Amsterdam kan bundelen.

 

 

 

Geschreven door: Sietske Roorda

Duur: 45 minuten

Deze kunstroute start en eindigt bij plekken die Noord verbinden met de rest van de stad Amsterdam: het spiksplinternieuwe metrostation Noord bij het Buikslotermeerplein en de afslag vanaf de A10 naar de Waterlandpleinbuurt. De route doorkruist het hele oostelijke deel van Amsterdam Noord. Het is een deel van de stad dat gekenmerkt wordt door nieuwbouwwijken, zoals de Waterlandpleinbuurt en het befaamde woningcomplex Het Plan van Gool. Om de grote afstanden te overbruggen tussen de vijf hoofdkunstwerken zijn er in deze kunstroute nog zes andere kunstwerken uitgelicht op de kaart, die bezoekers kunnen bekijken.

De naast het Buikslotermeerplein gelegen nieuwbouwwijk van architect Frans van Gool werd in 1968 opgeleverd en bestond destijds uit 1.100 woningen. De vijf verdiepingen hoge flats worden gekarakteriseerd door overgangsbruggen, die lijken op vliegtuigtunnels, en open galerijen. Het was in de beginjaren een trendy wijk waar jonge gezinnen, academici en kunstenaars kwamen wonen. Recent is het Plan van Gool gerenoveerd en het is de vraag hoe de wijk zich verder zal ontwikkelen. In ieder geval staat het op de lijst van Jonge monumenten van de gemeente Amsterdam.

Verder oostwaarts ligt de Waterlandpleinbuurt. Deze buurt werd ook ontwikkeld in de jaren ’60, maar wordt op dit moment grondig vernieuwd. De nieuwbouwflats van woningcoöperatie Ymere rondom het Waterlandplein zijn al klaar. Ze tellen wel 13 verdiepingen en zijn te herkennen aan hun kleurverloop, van donkerrood naar oranje, geel en beige. In totaal zullen in deze wijk 5.300 woningen worden opgeleverd.

De vraag die we ons door deze route kunnen stellen, is wat de rol is van kunst in deze nieuwbouwwijken. Kunst kan functioneren als een toegangspoort tot een stadsdeel, of je nu gebruik maakt van het openbaar vervoer of met de auto reist. Soms hebben kunstwerken de taak om de menselijke schaal terug te brengen tussen de torenhoge flats, of bieden ze een plek voor ontmoeting. Dan verschijnt het weer in de vorm van straatbetegeling, die voorbijgangers bewust probeert te maken van de natuur in en rondom Amsterdam Noord.

 

Geschreven door: Sietske Roorda

Duur: 60 minuten

De 15 flats van Molenwijk torenen hoog uit boven de piepkleine huisjes van Tuindorp Oostzaan. Het verschil tussen het in de jaren ’20 ontwikkelde kneuterige tuindorp en de in de jaren ’60 gebouwde moderne flats kan haast niet groter. Ondanks het moderne karakter van de architectuur, verwijst het woningplan van architect K. Geerts voor Molenwijk toch op diverse manieren naar het landelijke Holland.

Ten eerste dankt de buurt haar naam aan de plaatsing van de flats. Als je van bovenaf kijkt, lijken de flats samen namelijk op de wieken van een molen. Daarnaast is elke flat vernoemd naar een type molen, zoals Bovenkruier, Grondzeiler en Tsjaker. Verder is Molenwijk omringd door een opgehoogde weg, wat benadrukt dat je in Polder Oostzaan bent, omringd door dijken. Dit geeft het gevoel dat je je middenin een kleine enclave bevindt, met zijn eigen basisschool, bibliotheek en winkelcentrum. Met een auto kun je Molenwijk niet inrijden, die moet je achterlaten bij de parkeergarages. Hierdoor kom je tussen de flatgebouwen alleen wandelaars en fietsers tegen. In deze oase van groen kun je de vogels ’s ochtends horen fluiten. De kunstwerken in Molenwijk die opgenomen zijn in deze kunstroute, kenmerken zich door de referenties naar de buurt waarin ze zich bevinden, of het nu gaat om molens, de wind, de vogels of de diversiteit aan bewoners.

Ook laten de kunstwerken in Molenwijk zich kenmerken door speelsheid, wat contrasteert met de strakke flatgebouwen van de oude nieuwbouwwijk. Het woningplan is gestoeld op dezelfde architectonische principes als de Bijlmermeer. De wijk wordt dan ook ‘de Bijlmer in het klein’ genoemd. De 1256 appartementen hebben een oppervlakte van gemiddeld 95 m2, waardoor ze erg in trek waren bij jonge gezinnen toen ze in 1968 werden opgeleverd. Er woonden ook veel intellectuelen, hierdoor stond er zelfs één flat in de volksmond bekend als ‘de onderwijzersflat’. De meeste kunstwerken die in Molenwijk te vinden zijn, stammen ook uit deze periode.

Later kreeg Molenwijk, terecht of niet, het imago van een verloederde buurt. Bewoners voelden zich onveilig, zoals blijkt uit de gemeentelijke veiligheidsindex van 2016, hoewel dit niet in de verhouding stond met de criminaliteit die er daadwerkelijk was. Inmiddels is het tij aan het keren en is de buurt opgeknapt, mede door meer recente kunstwerken die geplaatst zijn. Zo zijn overal in de buurt de kunstverkeersborden van Molenwijker Henk Veen te vinden. Daarnaast is er de muurschildering van het kunstenaarsduo Karski and Beyond in de parkeergarage van de flat Rosmolen. Tenslotte opende het tentoonstellingscentrum Framer Framed in 2018 Werkplaats Molenwijk. Deze plek functioneert als een residency voor kunstenaars, een tentoonstellingsruimte en een buurtcentrum. Het vormt tevens het startpunt van deze route, die leidt langs leeglopende ballonnen, geestige verkeersborden en een paar echte ‘woezels’.

Nieuwsbrief